سایکرومتری
سایکرومتری به شاخه ای از علم مطالعه رطوبت هوا و تحولات هوا می پردازد. هوای موجود در جو و محیط اطراف، مخلوطی از هوای خشک و بخار آب است.
منحنی سایکرومتریک، منحنی است که غلظت های مختلف بخارآب در هوا و همچنین دماهایی مربوط به آن، چگالی و محتوای انرژی را نشان می دهد و وظیفه سیستم تهویه مطبوع، کنترل دما و مقدار رطوبت هوا توسط یک یا چند فرآیند شامل گرمایش،سرمایش،رطوبت زنی و رطوبت زدایی می باشد.
فرآیند ها نیز می توانند در منحنی سایکرومتریک نشان داده شوند. هر یک از فرآیند ها می توانند توسط تعدادی از روش های مختلف به دست آیند به عنوان مثال گرمایش هوا می تواند توسط یک کویل آبگرم کانال کشی شده، المنت های برقی کانال کشی شده، مشعل های گاز سوز کانال کشی شده و … انجام گیرد.
سایکرومتریک ۲
منحنی سایکرومتریک (psychrometric chart)
نموداری که خصوصیات هوا و رطوبت آن بر روی آن بررسی می گردد را منحنی سایکرومتریک می گویند.
همانطور که میدانیم هوا شامل یک سری مشخصات است که مهمترین آنها دمای خشک، دمای مرطوب، دمای شبنم، رطوبت نسبی، نسبت رطوب، آنتالپی، گرمای ویژه، چگالی، ضریب هدایت حرارتی و … است.
بخشی از این مشخصات مانند دماها، رطوبت،آنتالپی را می توان از منحنی سایکرومتریک بدست آورد و با داشتن تنها دو پارامتر از مشخصات هوا می توان سایر پارامترها را بدست آورد.مثلاً با دما سنج معمولی دمای خشک محیط را قرائت می کنیم و سپس یک پنبه یا پارچه خیس را دور مخزن جیوه یا الکل آن میپیچیم و به ارامی تکان می دهیم.
طبیعتاً به دلیل تبخیر آن پارچه، دمای آن کاهش خواهد یافت تا جایی که دما به حالت ثابت بماند که به این دما، دمای مرطوب می گوییم حال با مراجعه به منحنی سایکرومتریک و با داشتن این دو پارامتر می توان سایر مشخصات هوا را بدست آوریم.
نمودار سایکرومتریک
دما و میزان رطوبت
دمای خشک
دمایی که توسط بدن انسان احساس می شود و یابا دماسنج معمولی قابل اندازه گیری می باشد را دمای خشک گویند و واحدهای معمول آن درجه سانتیگراد و درجه فارنهایت می باشد. خطوط دمای خشک در نمودار ثابت می باشد.برای نشان دادن دمای خشک روی منحنی سایکرومتریک کافی است دمای قرآئت شده را روی محور افقی منحنی معین کنیم.
دمای تر یا مرطوب
دمای خشک هوا وقتی که هوا از بخار آب اشباع شده باشد را دمای تر گویند. برای اندازه گیری آن کافیست که مخزن دماسنج بوسیله پارچه و یا پنبه ای خیس پوشانده شود و به آرامی تکان داده شودتا جریان باد بوجود آمده و تبخیر آب صورت گرفته و به دمای پایداری برسد. برای نشان دادن دمای مربوط روی منحنی سایکرومتریک بر روی قسمت چپ منحنی (رطوبت نسبی ۱۰۰ درصد) دما را معین می کنیم.
دمای نقطه شبنم
در صورتی که هوای غیر اشباعی را آنقدر سرد کنیم تا رطوبت موجود در هوا شروع به تقطیر نماید دمای متناظر با شروع تقطیر را دمای نقطه شبنم dew point temprature گویند. در رطوبت نسبی ۱۰۰ درصد دمای خشک و تر و شبنم با هم برابرند در غیر این صورت همیشه دمای خشک بیشتر از دمای تر و دمای تر بیشتر از دمای شبنم است این دما بر روی قسمت چپ منحنی نمایش داده می شود.
رطوبت نسبی
نسبت جرم بخار موجود در یک هوای اشباع نسبت به جرم بخار آن هوا در شرایط اشباع را رطوبت نسبی گویند در واقع می توان گفت که مقدار رطوبتی که در هوا نسبت به مقدار ماکزیمم رطوبتی که همان هوا می تواند داشته باشد و آن را با درصد بیان می کنند.