04134329357

روند ساخت در دیگهای آبگرم

روند ساخت در دیگهای آبگرم

روند ساخت درددیگهای آبگرم و ظروف تحت فشارـمقررات جوشکاری و لحیم کاری» ساخته میشود. روش های ساخت مستلزم رعایت مقررات «آیین نامه ASME:مقررات ساخت دیگ های گرمایش » است.

گاهی از واژه «ساخت» به جای «فراوری» به معنی مونتاژ قطعات دیگ با روش مناسب است. از طرف دیگر، «ساخت» یک واژه ی جامع شامل مواد، طراحی، فراوری، برسی، آزمون، مهرزنی، و گواهی دیگ است.

در اینجا درباره روش های ساخت،غیر از طراحی،براساس مقررات آیین نامه ASME  : «دیگ و ظروف فشار» است و موارد زیر را پوشش میدهد:

  • مواد
  • فراوری
  • بازرسی و آزمون
  • مهرزنی و گزارش داده

مقتضیات مواد

مقتضیات مواد برای ساخت دیگ ها در آیین نامه ASME  آمده است. بیشتر مواد از آیین نامه آورده شده اند و موادی که ذکر نشده اند، نباید برای ساخت مورد استفاده قرار گیرند.

اگر محصول با مقتضیات مربوطه سازگار باشد، مشخصات مواد آیین نامه ASME محدود به روش تولید نمیشود. اگر مواد با سایر مقتضیات ومشخصات ضخامت این آیین نامه سازگار باشند، میتوان از موادی که ضخامت آنها از آیین نامه بیشتر است استفاده نمود. از موادی که در گزارش آزمون نورد مشخص نشده میتوان برای قسمت های غیر فشار استفاده کرد به شرطی که خرابی این قطعات بر قطعات فشار متصل به آنها تاثیر نگذارد.از مواد چکش کاری شده و چدن نیز برای ساخت دیگ استفاده می شود.

  • مقدار تنش

از حداکثر تنش مواد برای محاسبه طراحی دیگ استفاده می شود.

  • حداقل ضخامت

حداقل ضخامت برای کلیه قطعات فشار محاسبه میشود تا معلوم شود که مواد میتوانند فشار طراحی را محاسبه کنند.

صفحات آهنی:

حداقل ضخامت هر صفحه آهنی تحت فشار باید ۱/۴ in (6 mm) باشد. اگر از لوله به جای صفحه استفاده شود،ضخامت آن نیزباید ۱/۴ in (6 mm) باشد.

فراوری

 شکل دادن صفحات:

صفحات در دوره های طولی پوسته های دیگ شکل داده میشوند. دو سر صفحات با پرس، نه با چکش کاری، شکل داده میشوند.

آماده سازی فلز پایه:

فلزات پایه قبل از جوشکاری می بایست با ماشین کاری، برش حرارتی، تراشکاری، سنگ زنی یا ترکیبی از آن ها آماده شوند. در صورت استفاده از روش برش حرارتی، خواص مکانیکی و متالورژیکی فلز پایه نباید از بین برود. سطوح ریخته قبل از جوشکاری باید ماشین کاری، تراشکاری، یا سنگ زنی شوند. این سطوح قبل از جوشکاری باید عاری از هرگونه شوره، زنگ زدگی، روغن، گریس، و سایر مواد خارجی باشند.

مونتاژ:

قطعات جوشکاری طی عملیات جوشکاری باید به درستی منطبق شوند. برای نگه داشتن لبه قطعات میتوان از میله، جک، گیره، یا خال جوش استفاده کرد و رواداری باید رعایت شود.صفحات در درزهای لب به لب نباید بیش از مقدار مشخص شده بیشتر باشد.

برای حفظ انطباق میتوان از خال جوش استفاده کرد. خال جوش ها باید با سنگ زنی یا سایر روش ها کاملاً صاف شوند به طوری که با جوش نهایی آمیخته شوند. از خال جوش میتوان در جوش زاویه یا جوش لب به لب استفاده کرد. خال جوش در محل باید توسط جوشکاران صلاحیت دار بر اساس آیین نامه انجام شده و معایب آن با چشم بازرسی شود.

انحراف:

یک استوانه یا پوسته ای که در معرض فشار داخلی است باید در هر مقطع در حد ۱% میانگین قطر، دایره ای باشد. از روش های مناسبی مانند باز گرمایش، بازنورد، یا بازشکل دهی میتوان برای دایره ای کردن یک استوانه دارای انحراف، استفاده کرد. قطعات استوانه ای که در معرض فشار خارجی هستند باید دارای انحراف حداکثر بیش از ۰٫۲۵ in (6mm) از حالت دایره کامل باشند.

مقتضیات جوشکاری ویژه

درز های طولی و گرد: درزهای لب به لب جوشکاری شده باید دارای نفوذ و گداز کامل باشند.

جوشکاری بخار طولی توسط ماشین جوش برق زیرپودری برای ایجاد جوش نفوذ کامل در دو طرح سطح داخلی وخارجی میباشد.

اگر جوش بدون دندانه، شیار، هم پوشانی، ستون برجسته، یا دره باشد، میتوان سطح جوش را همانطور رها کرد. فرایند جوشکاری نباید ضخامت سطح اتصال را بیش از ۱\۳۲ in (0.8mm) یا ۱۰% ضخامت اسمی سطح اتصال، هرکدام کمتر باشد، کاهش دهد. در درزهای لب به لب مضاعف،ریشه قبل از اعمال فلز روی سطح دوم، باید با روش های مناسب مثل پلیسه زنی یا سنگ زنی آماده شود.

جوش زاویه:

در جوش زاویه، نفوذ کافی در فلز پایه در ریشه جوش حاصل میشود. ضخامت فلز پایه نباید بر اثر فرایند جوشکاری کاهش یابد.

جوش زائده ای:

 دو نوع جوش زائده ای وجود دارد: جوش زائده ای برقی و جوش زائده ای مقاومتی.

اگر جوش زائده ای برای اتصال پیچ های حامل بار استفاده شود، یک آزمون جوش زائده ای تولید روی روش و جوشکاری روی پنچ پیچ، مطابق با آیین نامه انجام میشود. آزمون ارزیابی روش و عملکرد نیز انجام میگیرد.

اگر جوش زائده ای برای اتصال قطعات غیر حامل فشار به قطعات فشار با فرایند جوشکاری خودکار طبق مقررات آیین نامه ASME استفاده شود، آزمون ارزیابی روش وعملکرد لازم نیست. اگر از جوشکاری زائده ای برای اتصال پیچ های غیر حامل استفاده شود، یک آزمون جوشکاری تولید توسط سازنده انجام میشود.

جوشکاری توسط افراد بدون جواز:

سازنده، مالک جواز است. سازنده میتواند از جوشکاران مختلف شامل متصدیان لحیم کار و جوشکار که در استخدام او نیستند استفاده کند.

  1. سازنده مسئولیت تمامی ساخت را بر عهده میگیرد.
  2. همه جوشکاران بر اساس آیین نامه توسط سازنده ارزیابی میشوند.
  3. تمامی جوش ها بر اساس آیین نامه «مشخصات روش جوشکاری» انجام میشود.
  4. سیستم کنترل کیفیت سازنده شامل نظارت بر جوشکاران، انقضای مدت کار جوشکاران، و تخصیص نماد شناسایی به جوشکاران است.
  5. سازنده مسئول مهرزنی نماد آیین نامه و تکمیل فرم های گزارش داده است.

تعمیر معایب جوشکاری:

 معایب جوشکاری مانند ترک، سووراخ، جوش ناقص، و غیره که طی آزمون های نشتی مشخص میشوند باید تعمیر شوند. معایب می بایست توسط ابزارهای مکانیکی یا با فرایند  شیارزنی حرارتی رفع شوند. پس از رفع معایب، درزها مجدداْ جوشکاری و برسی میشوند.

 آزمون پس آبی:

گاهی لازم است قطعات غیر فشار پس از آزمون هیدروستاتیک نهایی به قطعات فشار جوش داده می شوند،باید متقاضیات زیر رعایت شود:

  1. جوشکاری محدود به ماده P-No. 1 است.
  2. اتصال با جوشکاری زائده ای یا جوش زاویه انجام شده و گلویی از ۵ برابر ضخامت قطعه فشار یا ۰٫۲۵ in (6mm) بیشتر نخواهد شد.
  3. جوش کامل توسط بازرس مجاز بازرسی میباشد.
  4. فرم گزارش داده سازنده پس از تکمیل جوشکاری امضا خواهد شد.

اگر پین های اتصال عایق پس از آزمون هیدروستاتیک توسط جوش زائده ای به قطعات فشار جوش داده شوند، بازرسی توسط بازرس مجاز لازم نیست. همچنین آزمون جوش زائده ای تولید لازم نیست. قطر پین های اتصال عایق نباید از ۵۰% ضخامت صفحه  یا ۳\۱۶ in (4.8mm) هر کدام کمتر باشد، بیشتر باشد. پین های اتصال غایق قبل از مهرزنی و امضای گزارش داده سازه، نصب می شوند.

بازرسی و آزمون

هر دیگ طی ساخت،  در کارگاه آزمایش بازرسی و برسی میشود. سازنده مسئول طراحی، ساخت و کنترل کیفی بر اساس مقتضیات آیین نامه است. بازرس مجاز مسئول بازرسی و آزمایش دیگ ها است. اگر تمامی مقتضیات آیین نامه رعایت شده باشند، می توان دیگ را با نماد H آیین نامه غلامتگذاری کرد.

مسئولیت سازنده:

 هر سازنده باید دیگ ها را مطابق مقتضیات آیین نامه بسازد. سازنده از سیستم کنترل کیفی پیروی کرده و در مراحل مختلف ساخت با بازرس مجاز همکاری مینماید.

هر سازنده مستندات و اطلاعات زیر را برای برسی مجاز فراهم میکند:

  1. گواهی ساخت دیگ از ASME
  2. محاسبات طراحی و نقشه های دیگ و قطعات
  3. مشخصات موارد مورد استفاده در ساخت
  4. گزارش داده سازنده
  5. اجازه دسترسی بخش های مختلف کارگاه به بازرس
  6. اطلاع پیشرفت کار به بازرس مجاز
  7. گزارش مشخصات مواد، کنترل ابعاد، و آزمون مواد
  8. کسب اجازه از بازرس مجاز برای اصلاح ناسازگاری ها
  9. ارزیابی روش های جوشکاری و لحیم کاری
  10. ارزیابی جوشکاران، متصدیان، یا لحیم کاران
  11. ثبت نتایج برسی قطعات قبل از اتصال توسط جوش یا لحیم
  12. ثبت نتایج برسی قطعات از لحاظ علامت گذاری،معایب سطحی، و ابعاد
  13. ثبت سابقه آزمون های هیدروستاتیک
  14. اعمال مقتضیات مهرزنی و پلاک
  15. نگهداری گزارش داده سازنده

در موارد ساخت چند دیگ، سازنده جزئیات رویه را در دفترچه کنترل کیفیت مشخص خواهد کرد. این رویه ها توسط شرکت بازرسی، سازمان های دولتی، و نماینده ASME پذیرفته خواهد شد. بازرس مجاز از طرف شرکت بازرسی، رویه های بازرسی را انجام خواهد داد.

مسئولیت بازرس مجاز:

 هر بازرس مجاز که توسط شرکت بازرسی به کار گرفته میشود مطابق ASME تعیین صلاحیت میگردد. شرکت بازرسی میتواندیک سازمان دولتی یا یک شرکت بیمه باشد. «هیئت علمی بازرسان دیگ و ظروف فشار» به این بازرسان مجاز مأموریت میدهند. هر بازرس مجاز، دارای مسئولیت های زیر است:

  1. کنترل اعتبار جواز سازنده
  2. کنترل پیروی سازنده از سیستم کنترل کیفیت مطابق با ASME
  3. بازنگری محاسبات طراحی، نقشه ها، مشخصات، رویه ها، سوابق و نتایج آزمون
  4. کنترل مواد از لحاظ سازگاری با مقتضیات آیین نامه
  5. کنترل تمامی رویه های جوشکاری و لحیم کاری
  6. کنترل صلاحیت جوشکاران، لحیم کاران، و متصدیان جوشکاری و لحیم کاری
  7. کنترل عوامل اتصال صحیح در درزهای لحیم شده
  8. بازرسی دیداری برای ارزیابی انتقال مواد
  9. تأیید آزمون های محک
  10. بازرسی هر دیگ آب گرمکن طی ساخت و پس از آن
  11. برسی اطلاعات مهرزنی و پلاک
  12. امضای گزارش داده سازنده

بازرس مجاز، کلیه بازرسی های لازم را انجام میدهد تا مطمئن شود که کلیه مراحل طراحی و ساخت مطابق با آیین نامه انجام شده است و میتوان مهرزنی را انجام داد.

مهرزنی دیگ ها

هر دیگ گرمایش که مطابق با مقررات آیین نامه طراحی و ساخته شده باشد، باید با نماد مناسب، مهر زده شود. مهرزنی پس از آزمون هیدروستاتیک و در حضور بازرس مجاز انجام میشود.

مهر نماد آیین نامه

ASME دارای سه نماد HLW، H وHV برای طراحی،ساخت و مونتاژدیگ ها و قطعات آنها است. ASME برای سازمانهای صلاحیت دار، مطابق بند HG-540 یک جواز و گواهی استفاده از مهر آیین نامه صادر میکند.

درخواست:هرسازمانی که علاقه مند دریافت جواز برای یک یا چند نماد ASME باشد، فرم های مربوطه را در انجمن تکمیل میکند. برای هر کارخانه ای که اقلام آیین نامه در آنجا ساخته میشود،یک درخواست جداگانه لازم است. هر سازمان باید یک قرارداد با شرکت بازرسی مجاز جهت بازرسی هر محل، امضا کند. در صورت تایید و پرداخت کارمزدهای اداری، یک جواز و مهر نماد آیین نامه صادر خواهد شد.

جواز نمادهای HLW، H وHV تا ۳سال اعتبار دارد. جواز نماد H(چدن) ۱ سال اعتبار دارد. هر سازمان باید ۶ ماه قبل از تاریخ انقضای یک جواز، آن را تمدید کند.

قرارداد بازرسی: هر سازنده(غیر از دیگ های گرمایش چدنی) باید یک قرارداد بازرسی با شرکت بازرسی مجاز امضا کند. این قرارداد مسئولیت های طرفیت را مشخص خواهد کرد. در صورت فسخ یا تغییر در قرارداد بازرسی، سازنده به انجمن اطلاع خواهد داد. سازنده شیرهای کاهش فشار نیازی به قرارداد بازرسی ندارد.

سیستم کنترل کیفیت:

سیستم کنترل کیفیت یک سند مکتوب برای اطمینان از احراز کلیه مقتضیات آیین نامه در تولید است. سیستم کنترل کیفیت، اقتدار و مسئولیت، سازمان، نقشه ها، محاسبات طراحی، کنترل مشخصات، کنترل مواد، برنامه بازرسی، اصلاح ناسازگاری ها، جوشکاری، تجهیزات اندازه گیری و آزمون، فرم ها، و بازرس مجاز را مشخص میکند.

مهرزنی دیگ ها

دیگ های غیر چدنی

هر دیگ که مطابق مقررات HG طراحی، ساخته و بازرسی میشوند، با نماد H آیین نامه، مهرزده میشوند.

اطلاعات با حروف به ارتفاع دست کم ۵\۱۶ in و به ضخامت دست کم ۳\۶۴ in، روی بدنه دیگ یا روی پلاک نصب میشود.

دیگ های مونتاژ شده در محل:

در مونتاژ واحدها در محل، بیش از یک طرف دخیل است از جمله سازنده دیگ، مونتاژ کننده و جوشکار مجاز، وبازرس مجاز. سازنهده دیگ، فرم گزارش داده سازنده H-2 وH-3 را تکمیل میکند. اگر یک دیگ توسط کسی غیر از سازنده مونتاژ شود، آن مونتاژکننده گزارش داده را به عنوان «مونتاژ کننده» تکمیل خواهد کرد. جوشکاری روی قطعات، در صورت لزوم، توسط دارنده مهر دیگ گرمایش انجام میشود.یک بازرس مجاز، در صورت لزوم، بازرسی را انجام داده و برسی میکند که دیگ مطابق با آیین نامه ساخته شده باشد. مهر H در محل اعمال خواهد شد. مهر H سازنده واحد در صورتی در محل اعمال میشود که گواهی مجوز، حاکی از اعمال مهر در محل باشد. بازرس مجاز، گواهی بازرسی محل گزارش داده را امضا میکند.

گزارش داده سازنده

وقتی که یک دیگ یا یک قطعه از دیگ تکمیل شد، گزارش داده توسط سازنده تهیه شده و توسط بازرس مجاز امضا خواهد شد. سه نوع گزارش وجود دارد:

گزارش داده اصلی

هر سازنده دیگ گرمایش دارای مهر H آیین نامه ASME باید گزارش داده تهیه کند. یک گزارش داده میتواند شامل سریال بیش از یک دیگ یکسان باشد اگر آن دیگ ها در یک دوره ۸ ساعته تکمیل شده، بازرسی شده، و مهر زده باشند. از فرم های ASME زیر برای گزارش داده سازنده استفاده میشود:

  • گزارش داده سازنده H-2 برای همه نوع دیگ غیر از لوله آبی و چدنی
  • گزارش داده سازنده H-3 برای دیگ های لوله آبی

سازنده یک نسخه از گزارش داده را به مالک، شرکت بیمه، و مقام قضایی ارائه خواهد داد. سازنده باید یک نسخه از گزارش داده را در پرونده به مدت دست کم ۵ سال نگهداری کند، یا اینکه دیگ را ثبت کند و گزارش داده اولیه نزد «هیئت ملی بازرسان دیگ و ظروف فشار» باقی بماند.

گزارش داده جزئی:

ممکن است سازنده قطعاتی را از سازنده دیگر خریداری کند تا بتواند دیگ را تکمیل کند. در این حالت، سازنده آن قطعات، کپی یک گزارش داده جزئی را به سازنده نهایی دیگ میدهد. گزارش داده جزئی در فرم ASME زیر تکمیل میشود:

  • گزارش داده جزئی سازنده H-4

گزارش داده مکمل:

وقتی که فرم گزارش داده تکمیل نباشد،برای ثبت داده های اضافی از یک برگه مکمل استفاده میشود. داده های اضافی روی فرم زیر ثبت شده و به گزارش داده سازنده پیوست میشود:

  • برگه مکمل گزارش داده سازنده H-6