انواع دیگ آبگرم

انواع دیگ آبگرم را بصورت کلی می توان بصورت زیر دسته بندی نمود.

• دیگ آب گرم  فولادی
• دیگ آب گرم چدنی

دیگ آبگرم  فولادی

به طور کلی با استفاده از احتراق و گرمای مشعل و برخورداری از سطوح جذب انرژی گرمایی، وظیفه تامین گرمایش مورد نیاز در صنایع، ساختمان ها و استخرها را به عهده دارد.

انواع دیگ آبگرم فولادی

1. دیگ آبگرم فایر تیوب
2. دیگ آبگرم فایر تیوب

تفاوت دیگ آبگرم فایر تیوب و واتر تیوب

جریان شعله و دود حاصل از احتراق با عبور از درون لوله ها و پاس های بویلر گرمای خود را به آب دیگ منتقل می کنند ولی در دیگ های واترتیوپ (مانند بویلر های نیروگاهی) حرارت و گرمای مشعل ها فضای اصلی دیگ را اشغال می کنند و آب درون لوله ها گرم می گردد.

دسته بندی انواع دیگ آبگرم

1. عقب تر  wet back
2. عقب خشک dry back

تفاوت دیگهای عقب تر  و عقب خشک

با توجه به اهمیت سطوح تبادل حرارت در دیگ ها ، برخی از تولیدکنندگان به منظور افزایش این سطوح تبادل حرارت، از سطح انتهای دیگ نیز برای گردش آب و تبادل حرارت استفاده می نمایند که به این دیگ ها عقب خیس یا “Wet Back” می نامند.
بدیهی است دیگ های وت بک از نظر هزینه ساخت گرانتر و دارای راندمان و قیمت تمام شده بیشتری نسبت به دیگ های “Dry Back” هستند.

استانداردها و ساختار

براساس استانداردهای پذیرفته شده بین المللی به طور کلی در ساخت دیگ آبگرم یا آب داغ فولادیجنس بدنه (shell )، کوره یا محفظه احتراق و شبکه ها باید از فولادهای آلیاژی مخصوص ساخت مخازن تحت حرارت و فشار مطابق DIN 17MN4 و یا ASMEA516/G70 و برای جنس لوله ها یا تیوپ های بویلر از لوله های آتش خوار بدون درز DIN ST 35.8 شود.

طراحی انواع دیگ آبگرم

یکی از مهمترین نکات در طراحی و تولید دیگ های آبگرم فولادی (آب گرم ، آب داغ و بخار) منطبق بودن کلیه قسمت های ساخت، اجرا، قطعات، کنترل، دسترسی، تست و … با استانداردهای مدون و شناخته شده است و همچنین نقشه های اجرایی ساخت و طراحی بویلر از برندهای تایید شده بین المللی است.

به عبارت دیگر صرف بهره گیری از نوع مرغوب فولادهای آلیاژی و لوله های آتش خوار گفته شده در بالا به تنهایی نمی تواند تضمین کننده عملکرد، راندمان و طول عمر مفید بویلر باشد.

بلکه لازم است ساخت بویلر با استفاده از نقشه های تایید شده و نیز به روشهای تعریف شده و مورد قبول استانداردهای بین المللی انجام پذیرد. این نکته تا آنجا اهمیت دارد که ساخت بویلر بدون نقشه های مدوّن و تایید شده به هیچ وجه قابل توجیه نیست.

با توجه به اهمیت دیگ و مشعل به عنوان قلب سیستم حرارت مرکزی ساختمان ها و لزوم در نظر گرفتن احتمال نواقص و خرابی در عملکرد آنها (در طولانی مدت) و همچنین امکان صرفه جویی هرچه بیشتر در مصرف سوخت، چنانچه تعداد واحدهای مسکونی ساختمان ۸ واحد یا بیشتر و یا متراژ کل سطح زیر بنای مفید ساختمان بیش از ۱۰۰۰ متر مربع مساحت داشته باشند.

طبق استانداردهای تاسیساتی نصب دو دستگاه دیگ آبگرم فولادیکه هر یک قادر به تامین ۶۰% از ظرفیت گرمایش مورد نیاز کل ساختمان را داشته باشند توصیه می شود.

همچنین با توجه به اهمیت موتورخانه ساختمان ها به عنوان مرکز تامین سرمایش و گرمایش و ایجاد رفاه حال ساکنین توصیه می شود محل موتورخانه ساختمان طوری در نظر گرفته شود.

علاوه بر امکان رفت و آمد آسان، درب ورودی بزرگ جهت حمل تجهیزات مختلف، دارا بودن متراژ و مساحت مناسب جهت سهولت انجام عملیات نصب، بازرسی و تعمیرات احتمالی، همچنین از نور کافی و تهویه مناسب هوا برخوردار باشد.

با توجه به اینکه نصب کلیه تجهیزات اصلی موتورخانه و از جمله دیگ حرارت مرکزی روی فونداسیون بتنی از قبل اجرا شده با ابعاد مناسب طبق پلان جانمایی و دقیقا در محل قرار گرفتن تجهیزات انجام می پذیرد، لذا قبل از نصب تجهیزات اصلی موتورخانه از جمله دیگ آبگرم فولادی نسبت به تعبیه فونداسیون بتنی مورد نیاز ، طبق ابعاد و استانداردهای تعریف شده، اقدام کنید.

نصب ترمومتر مانومتر جهت نمایش دمای آب گرم موجود در دیگ و همچنین فشار سیستم گرمایش ساختمان روی هر دیگ آبگرم فولادی موتور خانه الزامی می باشد.

نصب ترموستات مستغرق (آگوستات مستغرق) با دامنه دمایی ۳۰ تا ۹۰ درجه سانتی گراد (و یا ۳۰ تا ۱۱۰ درجه سانتی گراد) جهت تنظیم دمای دیگ و فرمان off-on به رله مشعل روی هر دیگ آبگرم فولادی الزامی می باشد.

همچنین نصب حداقل یک شیر اطمینان و یک ترموستات مستغرق (آگوستات مستغرق) با دامنه دمایی ۳۰ تا ۱۶۰ درجه سانتی گراد یا بیشتر (بر اساس دمای کار دیگ آب داغ) جهت تنظیم دمای دیگ و فرمان off – on به رله مشعل روی هر دیگ آب داغ الزامی می باشد.

مزایای دیگ های فولادی

1. طول عمر این دیگ ها بالا تر است.
2. راندمان و بازده حرارتی دیگ های فولادی سه پاس از دیگ های چدنی بیشتر است.
3. ظرفیت آن ها تقریبا نامحدود است. (مناسب جهت پروژه های بزرگ)
4. قابلیت تحمل شوک های حرارتی را دارند.
5. فشار های خیلی بالا را می توانند تحمل کنند (مناسب جهت ساختمان های مرتفع)
6. قابلیت تطابق با هر نوع سوخت را دارند.

نکات مهم انتخاب انواع دیگ آبگرم فولادی :

بطور کلی دیگ آبگرم یا آب داغ با استفاده از احتراق و گرمای مشعل و برخورداری از سطوح جذب انرژی گرمایی ، وظیفه تامین گرمایش مورد نیاز در صنایع ، ساختمانها و استخرها را بعهده دارد.

دیگ های آبگرم فولادی صرف نظر از ظرفیت ، ابعاد و فشار کار به انواع “فایرتیوپ” و یا “واترتیوپ” تقسیم می شوند. با توجه به اهمیت سطوح تبادل حرارت در دیگ ها ، برخی از تولیدکنندگان به منظور افزایش این سطوح تبادل حرارت ، از سطح انتهای دیگ نیز برای گردش آب و تبادل حرارت استفاده می کنند که به این دیگ ها عقب خیس یا “Wet Back” می گویند.

بدیهی است دیگ های وت بک از نظر هزینه ساخت گرانتر و دارای راندمان و قیمت تمام شده بیشتری نسبت به دیگ های “Dry Back” می باشند.

براساس استانداردهای پذیرفته شده بین المللی بطور کلی در ساخت دیگ آبگرم یا آب داغ فولادی جنس بدنه (shell )، کوره یا محفظه احتراق و شبکه ها باید از فولادهای آلیاژی مخصوص ساخت مخازن تحت حرارت و فشار مطابق DIN 17MN4 و یا ASMEA516/G70 و برای جنس لوله ها یا تیوپ های بویلر از لوله های آتش خوار بدون درز DIN ST 35.8 باشد.
یکی از مهمترین نکات در طراحی و تولید دیگ های آبگرم فولادی (آب گرم ، آب داغ و بخار) منطبق بودن کلیه قسمت های ساخت ، اجرا ، قطعات ، کنترل ، دسترسی ، تست و … با استانداردهای مدوّن و شناخته شده و همچنین انطباق با نقشه های اجرایی و دستورالعمل های ساخت و طراحی بویلر از برندهای تایید شده بین المللی است.

بعبارت دیگر صرف بهره گیری از نوع مرغوب فولادهای آلیاژی و لوله های آتش خوار گفته شده در بالا به تنهایی نمی تواند تضمین کننده عملکرد ، راندمان و طول عمر مفید بویلر باشد.

لازم است ساخت بویلر با استفاده از نقشه های تایید شده و نیز به روشهای تعریف شده و مورد قبول استانداردهای بین المللی انجام پذیرد .

این نکته تا آنجا اهمیت دارد که ساخت بویلر بدون نقشه های مدوّن و تایید شده به هیچ وجه قابل توجیه نیست.

دیگ آب گرم چدنی

دیگ های چدنی به روش ریخته گری به صورت پره ای در کارخانه تولید می شوند. شامل یک پره جلو، یک پره عقب و برحسب ظرفیت گرمایی تعدادی پره میانی هستند. آب بندی پره ها توسط قطعه ای به نام بوش که دو سر آن مخروطی شکل است یا اورینگ انجام می شود.

مزایا و محدودیت های دیگ های چدنی

معایب دیگ های چدنی

دیگ آبگرم

چه عواملی در انتخاب یک دیگ چدنی مناسب، مؤثر است؟

• مدل

• ظرفیت گرمایی

• تعداد پره

• حجم آب گیری

• قطر دودکش

• ابعاد

• وزن

• حجم محفظه احتراق

• قطر دهانه مشعل گیر

• حداکثر دما و فشار

محاسبه ظرفیت و انتخاب دیگ

به طور کلی با استفاده از احتراق و گرمای مشعل و برخورداری از سطوح جذب انرژی گرمایی، وظیفه تامین گرمایش مورد نیاز در صنایع، ساختمان ها و استخرها را به عهده دارد. بنابراین خواهیم داشت:
ظرفیت گرمایی دیگ : ۱/  پس از محاسبۀ ظرفیت گرمایی دیگ، با استفاده از کاتالوگ سازنده می توان دیگ مناسب را انتخاب نمود.

در جدول چند مدل دیگ فولادی آب گرم داده شده است.HB=(H1+H2)×۱